Hỏi mình điều gì khiến mình hối hận nhì tính đến thời điểm viết bài này thì chắc chắn là không học xác suất một cách tử tế rồi!!!
Lần đầu tiên mình tiếp xúc với các khái niệm của xác suất thống kê là thông qua chương trình giáo dục phổ thông. Mình được học về các nhánh của sác xuất như tổ hợp, chỉnh hợp, nhị thức newton,…Hồi đó nghĩ đơn giản, à thì ra mọi thứ random trên đời đều có quy tắc (ngoại trừ giao thông lúc 8h sáng trên đường Nguyễn Trãi 🤣 hahaa ông bô nhiều lúc cũng vui tính, nhiều lúc không!!?).
Nếu mọi thứ đều có quy tắc thì việc phân phối xổ số cũng không ngoại lệ. Trong xổ số, có một số lượng hữu hạn các kết quả có thể xảy ra, đó là các con số từ 1 đến 45. Mỗi con số có xác suất xảy ra bằng nhau, đó là 1/45 nên xổ số được gọi là Uniform distribution (phân phối đều). Ok, giờ nếu mình chọn ngẫu nhiên 6 số trong dãy từ 1 đến 45 thì tỷ lệ thắng giải sẽ là 1/ 8,145,060 (45! / (6!(45 – 6)!) 🙄 hì). Nhưng hông, mình chọn ghi lô 1 ăn 70 theo sự chỉ dẫn của các cụ trong giấc mơ.
Xác suất thống kê không chỉ áp dụng với việc “gia tăng tài sản”, sự thật thì nó ứng dụng được rất nhiều lĩnh vực trong cuộc sống. Ví dụ như ứng dụng xác suất thống kê trong việc dự đoán thời tiết nek. Trong dự báo thời tiết mình biết đến 2 mô hình đự đoán phổ biến là Synop và Số trị (hay còn gọi với tên khác là mạng Neural, mà “dân chủ” hơn nữa là AI 😥). Synop sử dụng xác suất thống kê để xác định các hình thế thời tiết và xu hướng thời tiết. Ví dụ, các nhà khí tượng học có thể sử dụng xác suất thống kê để xác định xác suất hình thành một cơn bão. Số trị sử dụng các mô hình máy tính để dự đoán thời tiết. Các mô hình này được xây dựng dựa trên dữ liệu thời tiết trong quá khứ và các định luật vật lý. Các mô hình này sử dụng xác suất thống kê để ước tính sự thay đổi của thời tiết trong tương lai.
Ngoài ra thì còn ứng dụng để bet bóng mỗi mùa giải 😥. Mà nói thật là mình không thể gỡ quá 150% số vốn đã bỏ ra, tỉ lệ quá thấp mặc dù có lãi. Ví dụ nổi tiếng phải kể đến là trận giữa Argentina và Brazil trong khuôn khổ vòng loại World Cup 2022. Theo dữ liệu của trang web thống kê thể thao FiveThirtyEight, xác suất Argentina thắng là 52%, xác suất Brazil thắng là 48%, và xác suất hòa là 0%. Dữ liệu này được tính toán dựa trên các yếu tố sau: Thành tích của các đội trong quá khứ, lịch sử đối đầu, tình trạng của các đội,…
Có một fact tồn tại trong quản trị doanh nghiệp. Nhiều cơ quan, tổ chức dùng Uniform distribution để che giấu thực trạng chênh lệch giàu nghèo. Công ty có thể khoe rằng họ tăng gấp đôi mức lương trung bình của nhân viên, nhưng thực ra tăng mức lương của lãnh đạo 10x nhưng chỉ tăng lương của nhân viên 1%.
Luyên thuyên đủ rồi, bây giờ mình quay lại vế thứ 2 của bài viết nhen.
Giấc mơ tỉ phú
Tất nhiên mình từng áp dụng xác suất thống kê để gia tăng tài sản sản (bằng việc chơi Vietlott 6/45 và ghi lô 1 ăn 70 😎) và người hiểu về xác suất sẽ hiểu tầm quan trọng của may mắn trong thành công. Ý là mình cũng đề cao một kiểu tài năng là may mắn, và rất muốn có tài năng này trong cuộc đời.
Mình rất thích cờ cá ngựa, năm 2022 mình từng có 1 ván cá ngựa trị giá 0,124 btc với một người bạn. Và để bắt đầu 1 lượt đi của ngựa thì mình phải tung được mặt 6 của xúc xắc. Xác suất để lật một viên xúc xắc và nhận được số 6 là 1/6. Tuy nhiên, nếu mình lật một viên xúc xắc 6 lần, thì xác suất để mình nhận được ít nhất một số 6 là rất cao. Điều này là do Law of large numbers nói rằng xác suất để ít nhất một lần tung mặt ngửa là 1 – (1 – 1/6)^6. (0.66510202332 rất gần với 1 rồi đóoooo!!!). Nhưng mà làm sao được tung 6 lần trong 1 lượt chơi cơ chứ. 😭 Mình vẫn chưa có btc nào cả.
Ngoài ra, Law of large numbers có thể được áp dụng trong chứng khoán để dự đoán xu hướng giá cổ phiếu trong dài hạn. Theo quy luật này, nếu giá cổ phiếu biến động ngẫu nhiên trong ngắn hạn, thì xu hướng giá cổ phiếu trong dài hạn sẽ phụ thuộc vào các yếu tố cơ bản của doanh nghiệp, chẳng hạn như tình hình tài chính, doanh thu, lợi nhuận, và triển vọng tăng trưởng. Đấy là theo lý thuyết. Còn ngành nào được nhà nước bảo hộ thì mình mua giữa năm và bán gần tết thui 😥. Mình nhớ tháng 11/2022 trái phiếu rung lắc bond run rất mạnh, nhiều đáy mới xuất hiện nhưng không dám đầu tư. Hổng thì hông có tiền ăn phở 3 năm tới nữa 🙄.
Đấy, mình cũng ước may mắn khi đọc Seneca: “Fortune favors the prepared mind”. Tạm dịch sang tiếng Việt là.
May mắn ưu đãi cho kẻ đã sẵn sàng
Nếu mình thành công, có nghĩa là may mắn đã gõ cửa. Nếu mình chưa thành công, có nghĩa là may mắn chưa tìm đến với mình. Nhất định phải cố gắng đến lúc vận may xuất hiện trong hộp quà gói nơ nhen mọi người. 🎁
